Over houtkachels in - niet zo'n - Noorse winter en een Kerstgroet.

Het kan vriezen - het kan dooien. Dat zeggen ze in Nederland, maar dat geldt hier ook. Want wat ís dit nou voor een winter? Ácht warmtegraden (zo zeggen ze dat in Noorwegen, in tegenstelling tot 8 kuldegrader met een flink pak sneeuw) op kerstavond? Een groene kerst is het hier gewoon en het witte, dat ligt hoog in de bergen, hoog in het Noorden. 

Maar KERST is het wel en ik wens alle trouwe bloglezers

 zeer prettige feestdagen toe 

en een gezond en mooi 2016 !

Het zou kunnen dat die nieuwe houtkachel zó goed stookt dat het buiten ook warm wordt. Of zou de klimaatverandering plotseling en steeds sterker toeslaan? Of is het gewoon een toevallige luchtstroming, die vanuit het zuidwesten over ons heen waait? 

Wie zal het zeggen. De kachel staat en het hout brandt erin. Tonio weet meteen waar de warmste plek is en heeft z'n kussen er naartoe gesleept. Het is een convectiekachel en voldoet aan de laatste milieueisen.

Dankzij slimme luchtstromingen gaat hij efficiënt met het hout om stoot minder roetdeeltjes uit. Er bestaan zelfs stimuleringprogramma's om mensen hun oude kachels van de hand te laten doen en in de grote steden (niet hier) kun je zelfs subsidie krijgen op de aankoop van een nieuwe. En wat moet je met die oude? In ieder geval weghalen, het gat in de schoorsteen dichtmetselen (wist niet dat ik dat kon), gat in de vloer aanhelen en een kleedje neerleggen voor de poes...maar die gaat er dus met z'n eigen kussen vandoor. De open haard was ook zo'n apparaat om snel van je hout af te komen met een beetje warmte. Weg dus met dat ding, gat dichtmetselen, vloer aanhelen, muurtje afbreken, houten wandpaneeltjes inpassen, gronden en schilderen. Als je het snel leest lijkt het zo gebeurd, maar zoek het maar eens uit allemaal en hoe heet dat dan in het Noors. Die O.H. in delen naar beneden gesleept en met een foto erbij via internet "gratis af te halen" aangeboden. Drie kerels uit Kristiansand wisten er wel raad mee voor hun clubhuis van modelvliegtuigjes en hadden de drie uur rijden enkele reis er wel voor over. Handig, dat finn.no (het noorse marktplaats) en zo kon ik ook een poolse meneer blij maken met het oude fornuis dat hier in de keuken stond en minder mooi was dan mijn eigen exemplaar, dat ik ook via finn gekocht had. Zo rommel ik maar wat aan en verder.

Maar een houtkachel doet het natuurlijk alleen als je wat aan doet en na een dag ploeteren op de bus kom ik thuis in een koud huis. Die paneelkacheltjes vreten teveel stroom en dat kan ik het klimaat ook weer niet aandoen. Dus op speurtocht naar een alternatief en de andere grote aanschaf was de warmtepomp. Die maakt van koude buitenlucht via een omgekeerd koelkast-principe warme lucht die naar binnen geventileerd wordt. Een heerlijke warmte en als het nog eens gaat vriezen, dan kan ik tóch in een warm huis thuiskomen.

Hier staat meneer de installateur het buitendeel af te regelen terwijl binnen de warme-lucht blower hangt.

 

En wat is er verder nog te klussen? Vooral erover nadenken, maar dat kan heel goed tijdens het werk op de bus. Dat is namelijk veel minder ingewikkeld dan in Ålesund en zo kom ik nog eens op mooie ideeën. Zo moet het garagedak nog eens aangepakt worden want het beton is van slechte kwaliteit en zweet door, zodat het binnen een klamme boel is. De keuken wil ik veranderen, de gangvloer isoleren, een extra raam in de kamer maken, voor beter uitzicht rondom, de muren in de kamer schilderen van grijs naar...? (suggesties welkom).
En wat is er al gedaan? Een dakgoot gemonteerd. Eerst over nadenken, waar vind je de juiste soort en hoe heet zo'n ding (takrenne). En dan is het monteren eigenlijk zo gebeurd:

Van dichtbij blijken er allerlei mossen, korstmossen en paddestoelen op het dak te groeien. Er begon ook een boom, maar die heb ik omgezaagd.

Achteraf blijkt er toch nog water tussen dak en goot door te druppen, dus het is nog niet af, maar het meeste gaat via de pijp naar beneden.
In de verte het huis van de buren.

Verhuizing

Als je een huis koopt, verdwijnt een blog meteen naar de achtergrond. Totdat je er weer aan denkt. Dan blijkt dat ik alweer vijf weken in m'n nieuwe huis zit. M'n eigen huis! En dat voelt erg goed. Het geeft positieve energie. Zóveel, dat ik dit gebied, waar ik toch ook al een jaartje gewoond heb, met nieuwe ogen en een hernieuwde waardering bekijk.
Ik heb het eens nagegaan en ben in m'n leven nu 21 keer verhuisd en voor het eerst heb ik nu een transportbedrijf ingeschakeld voor het vervoer. Dat beviel zo goed dat ik bijna zou denken, dat ga ik vaker doen, maar dan moet ik ook weer verhuizen en daar heb ik voorlopig geen zin in.

Nauwkeurig inrangeren

Effe stoom afblazen tussendoor

Het lijkt weinig in zo'n ruim vrachtruim

Uitladen door nieuw personeel 

Met 2 man werd de auto efficiënt ingeladen door al m'n spullen dicht opeen te puzzelen. Zo kon er nog een vrachtje bij en werd de auto via een mijl op zeven naar het zuiden gestuurd. Het gecombineerde vrachtje er weer uit en met een nieuwe bestuurder zou de vrachtauto pas 2 dagen later in Lunde aankomen, wat mij prima de gelegenheid gaf om op m'n gemak de 700 km in eigen auto af te leggen. Halverwege wist ik een mooie plek om vrij te kamperen in het Sjodalen, ten noorden van Hindseter. Bij de lichte vorst lag ik heerlijk in m´n tentje en Tonio in de (nog even) warme auto.

Slaapkamer Tonio

Herfst in Sjodalen bij Gjendesheim

Geheel uitgerust en ontspannen kwam ik slechts 2 uur te laat aan om de sleutel van m'n nieuwe onderkomen in ontvangst te nemen van de verkoper. Na een uitgebreide rondleiding langs perceelgrens en waterbron en gebruiksaanwijzing, maakte hij zich in z'n nieuwe BMW uit de voeten.
Niets dan lof voor de bank als hypotheekverstrekker, die samen met de makelaar alle papieren in orde heeft gebracht na slechts enkele handtekeningen en muisklikken van mijn kant. Makkelijker konden ze het haast niet maken.

Nieuwe borreltafel.

Dit is het uitzicht vanaf mijn nieuwe borreltafel. Het huis kreeg ik er bij de aankoop bij. Het koopkontrakt is nog niet helemaal getekend en de hypotheek moet nog geregeld maar dat zijn kleinigheden.

De akker is nu groen.

Dit terras is het dak van de garage.

Het plafond is zó jaren -'70 en is dus dorstig naar de witkwast. Dat uitzicht aan de muur is een echte Monet. Als ik het goed begreep blijft dat dressoir in hazelnotenbomenwortelhout staan.

De gezellige tegeltjes achter het keukenblad krijgen wellicht een andere bestemming.
Hopelijk levert de kersenboom na mijn zorg een iets grotere oogst.




Inderdaad - de verhuiswagen kan weer gevuld, het wordt weer tijd voor een andere stek. Kijken of m'n wortels nu een keer aanslaan.
Dat wat ik in Ålesund hoopte te vinden vond ik er wel, maar er waren ook heel veel details die me tegen zaten en die steeds groter werden.
1. De drukte - zou je niet denken in Noorwegen, maar op de smalle (schier)eilanden zijn maar weinig wegen die alle verkeer moeten verwerken. Wil je dan stille fietswegen, moet je eerst een uur langs het razende verkeer dat de veerboot probeert te halen.
2. De woning - het vinden van een leuk huis op een stille plek, binnen een redelijke straal van m'n werk, tegen een redelijke prijs blijkt hier een lastige opgave.
3. Het weer - is de laatste weken erg fraai, maar helaas zeer tijdsgebonden. Nóg zo'n winter met regen en af en toe sneeuw voor twee dagen en ze kunnen me opsluiten.
4. Het dialekt - het schijnt dat je het kunt aanleren, maar sommigen blijven me na 10 maanden nog steeds verbazen met een onverstaanbare woordenstroom die niet op Noors lijkt.
5. Werkstress - busroutes en -communicatie zitten zó in elkaar, dat ik niet voor m'n gemoedsrust aan het werk ga. Heeft ook met het dialekt te maken.
Jammer? Zeker. Het Noorderlicht was spectaculair om te bewonderen. De lange winternachten en zomerdagen bijzonder om mee te maken. De bergwandelingen, uitzichten en het mooie licht - genoeg redenen om er een vakantiebestemming van te maken.
Veel krijg ik ook weer terug op m'n nieuwe plek in Lunde, in de zuidelijke provincie Telemark. Mijn nieuwe huis staat 4 km buiten Lunde aan het eind van een grindweg, waar alleen de postbode een stofwolk komt produceren. Zou Tonio daar eindelijk z'n vrijheid dmv een kattenluik kunnen vinden?
En ik ben welkom terug op m'n 'oude' werkplek in Skien waar je rustig je rondjes op de bus kunt rijden zonder al teveel gezeur.

Vierentwintig.

Een opera van Mozart op de radio, flesje witte wijn open, de risotto is bijna klaar, eindelijk zomer, een mooie bergwandeling in de benen naar de top waar ik al máánden vanaf het balkon op uitkijk, een vrij weekend, geen verkeer voor de deur langs....soms komt alles samen en wordt het een mooie dag. 

Blåskjerdingen is het bergje precies in 't midden boven de 2e balkonhekpaal.

24°C is het en ik zwoeg omhoog op een modderig bergpad tussen berkeboompjes, lekker ruikende varens en allerlei planten die het goed doen in de natte zomp. Ik ben zeker niet alleen; er staan wel tien auto's op het parkeerplaatsje - helemaal vol. Niet erg, Heisann! Har du vært på toppen? Ja! Det er ikke langt unna, god tur! Zo gaat zo'n gesprekje met je wandelcollega's en klaar. Erger is dat je wordt ópgegeten door de dazen, steekvliegen die je met plezier verwelkomen in hun biotoop. Op dus naar de boomgrens die gelukkig niet lang op zich laat wachten. Daar staat een windje en dan hebben de dazen het nakijken.
Wat ik me nou de hele tijd afvraag is waarom die berg vanaf het balkon goed te zien is, maar het balkon vanaf de berg niet. Zelfs Swarovski redt het niet met 10x25!  Het zal wel met de onderlinge verhoudingen te maken hebben, maar reacties op dit vraagstuk zijn van harte welkom!

Het steenmannetje op de top is misschien wat overdreven,

maar wáár is m'n balkon nou toch? Top Blåskjerdingen, 1062m.

...dáár ja, ongeveer links hoog achterin ('t lijkt wel badminton)

Eerder deze week ook al zo'n zomers dagje genoten. Als ik vrij ben én het weer werkt mee, dan moet ik zo'n dag niet onbenut laten. Met een fijne collega in de bus mee naar Åndalsnes en 1¾ uur later de racefiets uit het ruim geplukt om met een omweg weer terug te fietsen. 145 km en 4688 geklommen meters later smaakten het Noorse en het huisgebrouwen biertje erg goed bij de pasta. De Trollstigen is een bergpas van 850 meter hoog met haarspeldbochten die in de Dolomieten niet zou misstaan. Het verschil is oa. dat je hier geen espresso kunt bestellen onderweg. Maar je krijgt er wel adembenemende uitzichten voor terug, als de inspanning dat al niet gedaan had.

(Archieffoto 2010, het uniform is veranderd en de bril niet meer nodig)

De afdaling is heel geleidelijk en dus heerlijk en je word bedwelmd door de geur van de aardbeienvelden van Valldal, al zeggen ze het zelf, de beste ter wereld

Weekje Trondheim

Na het vorige bericht kreeg ik enkele signalen dat er wat negativiteit in m'n berichtgeving was geslopen. Welnu, dat klopt - de blog is bedoeld om jullie op de hoogte te houden hoe het me vergaat en dat kan nooit alleen maar positief zijn; dat gaat nu eenmaal op en neer. Maar om de balans te herstellen nu weer een positief bericht want een weekje in Trondheim is niet verkeerd, al is het werkgerelateerd.
Het bleek namelijk tijd voor een herhalingscursus voor het busrijden en omdat er bij de afdeling Trondheim net een groep zou starten kon ik mooi aanschuiven. Samen met vier collega's reizen we er naartoe. Het ligt 300 km ten noordoosten van Ålesund en de bus doet er bijna 8 uur over. Tja, er moet 2x ingescheept worden op een veerboot en er is 2x een chauffeurswissel en daar gaat tijd inzitten. Het boek dat ik voor onderweg had bedacht blijft in de tas dankzij de geweldige uitzichten. Vrijdag terug, maar dan halen we de bus niet en zijn we al ingechecked voor het vliegtuig. Dan zijn we met een uurtje terug. Het mag wat kosten blijkbaar.
We zitten midden in 't oude centrum in het Comfort Hotel waar 's morgens een geweldig ontbijtbuffet klaar staat. Jammer dat ik niet op de fiets ben - dan heb je zo'n eetlust dat je er maximaal van kunt genieten.

Inmiddels heb ik twee cursusdagen doorstaan en heb me nu even aan de groep ontworsteld. Even geen geouwehoer om me heen, behalve dat wat op de achtergrond tot me komt in een uitstekend biercafé / -eethuis. Onder invloed van heerlijk huisgebrouwen vocht, relativeer ik mijn taalprobleem, dat opeens behoorlijk mee blijkt te vallen. Wat door de docenten wordt verteld, wordt door mijn brein voor circa 80 - 90% omgezet in begrijpelijke taal. Reacties uit de groep gaan voor ca. 60% langs me heen en dat is mooi.

Trondheim blijkt een hele rustige, prettige stad. Althans, voor zover dat zich binnen mijn actie-radius afspeelt. En dat beperkt zich tot het centrum; daarbuiten zal het wel druk en bedrijvig zijn. Heel leefbaar, veel groen, overal café's en eethuisjes en het krioelt van de fietsers. Er is zelfs een sykkelheis, een stijghulp op een steil straatje. Door je rechtervoet op een grondplaatje te zetten ipv. op je pedaal, wordt je omhoog gevoerd na een druk op de knop door een ondergronds transportsysteem in de stoeprand. Een wereldprimeur. 
Genoeg musea om te bezoeken, maar gelukkig zijn die 's avonds gesloten want ik heb er dan toch geen energie meer voor. Dat schuldgevoel is dus ook opgelost. Een ontspannen avondwandeling langs de rivier met de oude houten pakhuizen is al voldoende. 

Geen nieuws uit Ålesund

Het was een tijdje stil op de blog. Niks om over te schrijven, dacht ik. Geen zin om iets op te schrijven, vond ik. Geen inspiratie. Als ik nou schrijver was had ik kunnen zeggen dat ik last had van een writers-block. Maar ik ben geen schrijver. Ik tik slechts stukjes.

Het waait hard en het regent van rechts naar links. Inderdaad, ik kijk uit op het zuidoosten. Uit het raam zie ik niets dan grijze wazigheid. Voor het raam ligt de kat in een doos op een kruk met z'n neus boven de verwarming naar een rand van het kozijn te kijken. Daar kijk ik dan weer naar. Zo bezien is het leven zo slecht nog niet - lekker overzichtelijk en niets om je druk over te maken.

Maar ik ben geen kat en druk maken doe ik me ook niet - alleen wat bezorgd of ik wel de juiste keuze heb gemaakt om van Telemark naar Ålesund te verhuizen. Natuurlijk, het is hier prachtig, maar er zitten ook een paar nadelen aan, waar je pas achter komt wanneer je er een tijdje zit.
1. Ik ben niet de enige die het hier mooi vind. Daarom is het een druk gebied, met veel bebouwing op smalle schiereilanden gepropt met veel verkeer er tussendoor.
2. Woningen zijn vooral groot, nieuw en duur. Die droomvilla is voor mij onbereikbaar. Ik zal genoegen moeten nemen met een appartementje in huis bij een ander met gestommel en gebonk op de houten tussenvloer op de koop toe. Óf geduld en mazzel hebben. Het eerste kun je leren, het tweede kun je overkómen.
3. Het Westlands dialekt, vermengd met nynorsk en andere plaatselijke dialekten blijft soms onverstaanbaar, zodat ik me op het werk onder collega's soms een buitenstaander voel.

Maar, genoeg gezeurd, hier een plaatje van m'n onderkomen. Ik heb bijna de hele onderste etage tot m'n beschikking, met groot balkon op het oosten. In de ochtendzon is dat lekker, zij het dat er altijd een koele bries van de berg af komt waaien en er veel verkeer over dat smalle reepje asfalt raast (het fotomoment is ná de spits). Het huis is zo goed geïsoleerd dat de zonnewarmte niet binnen komt, verkeerslawaai wel via de kozijnen en de houtkachel staat in de keuken. Tja, vroeger was die keuken een kamer waar geleefd werd maar dat is veranderd.

En verder gebeurt hier natuurlijk van alles sinds de vorige blog.
Storm Nina is het land nog niet uit of ze wordt opgevolgd door Ole, die nóg sterker was.
De maan verduistert de zon op deze lokatie gedeeltelijk en in het uiterste noorden geheel, wat prachtig op tv te zien was. Dat kon ik mooi live bekijken, want toevallig was ik een paar dagen vrij om met Richard een langlauftocht in de bergen te maken. We overnachtten in een hut van de noorse bergsportvereniging en zo ben je er even heerlijk uit op een uur rijden van huis.

Op weg naar de Patchelhytte

Op een klein topje, nèt te doen voor ons.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

En toen was het opeens 17 mei, de nationale feestdag, waarop iedereen elkaar feliciteert en in prachtige klederdracht, bunad, in optocht met veel vlaggetjes rondloopt op weg naar de taart. Heel vrolijk allemaal en ik heb dat vanaf de fiets bekeken op een lange tocht over lege wegen. Het kán dus wel stil zijn, maar je moet de goede momenten weten te kiezen.
En nu wordt het al bijna niet meer donker. Om half 12 is het nog steeds licht en om 3 uur alwéér.
Óp naar de langste dag!

Zondagmiddagwandeling op de Engsetfjellet (535m) bij Skodje.

Een mooie dag om met de sneeuwschoenen in de weer te gaan! In Nederland viel vandaag 5 cm sneeuw - hier ligt vermoedelijk al een meter op de berg. Dankzij het grote oppervlak van de sneeuwschoenen (35 cm breed, 92 cm lang) zak je er nog geen 10 cm in. Maar dat is afhankelijk van de temperatuur en de sneeuwkwaliteit. In de verte ligt Ålesund, tussen de fjorden met zeewater, waar het milder is en als daar sneeuw valt is het snel weer weg.

Boven op de berg kom je geen noor meer tegen. Die staan op de langlaufski en dan gaan ze niet zo ver naar boven. Die blijven beneden op de boswegen waar de loipes zijn gefreesd. Bijna geluidloos zoeven ze voort. Mijn terugweg voerde ook over die bosweg, zorgvuldig de loipes mijdend.
Hø? Sneeuwschoenen? zeggen ze dan. Ja! kan je lekker de berg op! zeg ik dan. Ietwat meewarig kijken ze me dan zoevend na.
Maar ik moet zeggen, het ziet er bijzonder ontspannen uit en het lijkt me een mooi doel om de skiwinkel eens van binnen te bekijken.

Gisteren sjouwde ik op een andere berg met de sneeuwschoenen naar boven en daar was de sneeuw minder koud en plakte er in zware klonten aan vast. Er kwam een vriendelijk stel noren omlaag gestrompeld op bergschoenen, jaloers naar mijn sneeuwschoenen kijkend. Ze waren net omgekeerd want ze zakten te ver in de sneeuw weg. En dat loopt niet. Ja, die hebben wij thuis liggen! zeiden ze. Thuis is beneden in de stad en daar ligt geen sneeuw. Dat viel me toch tegen - die noren zouden beter kunnen weten. Maar wel grappig om sneeuwschoencollega's tegen te komen. Meteen kreeg ik wat welkome routetips want het pad was volledig ondergesneeuwd. Dat is het nadeel van sneeuw: je ziet niet meer waar het pad loopt. Maar dat geeft niet want met die sneeuwschoenen stamp je gewoon overal doorheen en dankzij de tips wist ik ongeveer op welke hoogte ik een bocht moest maken.

Nina op bezoek

Kranten, televisie, radio, bij de bakker, in de bus, het hele internet - je kunt er niet omheen: Nina komt op bezoek. Ze komt zelfs met orkaankracht tegen de kust opbeuken. Vloedgolven zullen aan land spoelen. Uit voorzorg wordt alles vastgebonden en opgeruimd. Bouwmaterialen vastgesjord. Bouwkranen staan met de wind mee. Trampolines in tuinen gaan eindelijk de winterstalling in.
Er wordt gewaarschuwd níet naar buiten te gaan om die golven te fotograferen want je waait zó uit je jas.
Vandaag, zaterdag 10 januari zou het gaan gebeuren. Ik zat op de bus en keek ernaar. Ik heb nog niet veel van zulke rustige dagen meegemaakt. Ik kneep hem wel een beetje want er stond een route op het programma naar het eiland Giske, slechts bereikbaar via een hoge brug - over een zeestraatje. Hoe zou het zijn om daar in een bus vanaf te vallen? Ik hield m'n hart al vast maar later bleek dat ik die met een gerust hart weer los kon laten.
's Morgens was het water wel flink aan het klotsen, maar 's middags, wanneer Nina op haar top zou zijn, lag het zeetje er rimpelloos bij. Op de radio werd de orkaanwaarschuwing al afgezwakt tot harde wind, zeker voor de regio Møre og Romsdal, waar Ålesund ligt.
Op de site van het Noorse KNMI is een prachtig kaartje geplaatst, waarop zichtbaar is hoe Nina zich in tweeën deelt en precies boven deze regio een luwte vormt:

http://artikkel.yr.no/stormsenteret-har-delt-seg-i-to-1.12143220

En precies in die luwte reed ik in die bus over dat bruggetje heen. Niets aan de hand.
Maar op dat kaartje is ook te zien hoe andere streken enorm zijn getroffen. Heel veel huizen zonder stroom. Allemaal zeewater over het land. Niet alleen aan de kust maar ook in de binnenlanden raast zij maar door. Bomen omver, tóch een paar trampolines mee, dakpannen door de lucht.
Toch bereid ik me voor, want er werd gewaarschuwd voor ik hier naartoe verhuisde, in Ålesund waait het altijd. Soms hebben ze ongelijk.

PS. Het kaartje op de link blijkt een momentopname te zijn. Als je erop klikt zie je de situatie van dat moment.